ROUTE:

De wandeling begint op het pleintje met de kanonnen
Van daar uit loop je naar het houten fietsbruggetje op de hoek van de Fabrieksgracht en de Spoorgracht

Foto 1 (1930) De gasfabriek

Voordat de gasfabriek er stond was er geen gas. De mensen gebruikten olie en hout of turf om op te koken en om de huizen te verwarmen en te verlichten. Ook de straatlantaarns brandden toen nog op olie. In 1857 brandden er in Den Helder op deze manier 124 van zulke lantaarns. Deze lantaarns stonden alleen op de belangrijke plaatsen in de stad. De lantaarns waren geplaatst in de buurt van de militaire wegen. Den Helder was toen nog geen marinestad maar een legerplaats van de landmacht. In 1856 werd er begonnen met de bouw van een gasfabriek. Deze fabriek maakte gas uit steenkolen. Dit gas was bestemd om straatlantaarns op te laten branden. Het gas werd door middel van buizen onder de grond naar de huizen geleid zodat de mensen konden koken en hun huizen er mee konden verwarmen en verlichten. Het gas dat uit de gasfabriek kwam werd stadsgas genoemd. Tegenwoordig branden de straatverlichting en de lampen in de huizen op elektriciteit. Het gas dat nu nog wordt gebruikt komt niet meer uit de fabriek maar uit de grond. Dit wordt aardgas genoemd. Het duurde nog tot 1951 voor dat het zo ver was.

Elektriciteit kwam er in Den Helder ongeveer 1920. De verlichting van de lantaarns en de huizen werd toen elektrisch. De kabels voor de aanvoer van de elektriciteit liepen boven de grond op hoge houten palen. Dat kon natuurlijk erg gevaarlijk zijn. Tegenwoordig lopen die kabels diep onder de grond zodat je ze niet zomaar meer kunt aanraken. Nadat de produktie van aardgas goed op gang was gekomen is de oude gasfabriek helemaal afgebroken.

ROUTE:

Rechtdoor het houten bruggetje over
Steek de Zuidstraat over via het zebrapad
Ga linksaf en blijf voor de Keizersbrug even stilstaan

Foto 2 (1920) De oude Keizersbrug

Kijk naar de Keizersbrug. De brug die je nu ziet is in 1964 gebouwd. Vroeger stond er een andere brug. De oude Keizersbrug is in 1891 gebouwd, meer dan 100 jaar geleden. Het was een stalen draaibrug. Wanneer een schip de brug moest passeren blies de kapitein van dat schip op zijn scheepstoeter. De brugwachter kwam dan uit zijn woning en sloot de brug af met de draaibomen die aan beide kanten van de brug waren gemaakt. Daarna maakte hij in het midden van de brug een deksel open waar hij een grote draaistang in plaatste. Met deze draaistang kon de brug worden geopend. Dit gebeurde met de hand. Dat was heel zwaar werk. Nadat het schip was doorgevaren moest de brug weer met de hand worden gesloten. Dit gebeurde meermalen op één dag. Tegenwoordig worden bruggen geopend met behulp van een elektrische motor. De brugwachter hoeft dan alleen maar op een knop te drukken.

ROUTE:

Rechtsaf de Westgracht op
Loop door tot aan de hoek van de Breewaterstraat

Foto 3 (1994) De Evangelisch Lutherse Kerk

Bekijk dit kerkje eens aandachtig. Dit kerkje is gebouwd in 1855 voor de Evangelisch Lutherse Gemeente. Erg lang hebben deze mensen er niet gebruik van kunnen maken. In 1881 moesten zij er wegens geldgebrek weer uit. Daarna is het gebouw voor allerlei doeleinden gebruikt. Er zijn ook verschillende gebouwtjes tegen aan gezet. Later zijn deze gebouwtjes weer afgebroken. De oorspronkelijke achtkantige vorm is nu weer goed te zien. Het kerkje was heel eenvoudig gebouwd. Er stond een preekstoel in het midden en de gelovigen konden daar rond om heen gaan zitten. Het kerkje is ook als pakhuis in gebruik geweest. Er zijn nu woningen in gebouwd.

Als je nu de Breewaterstraat in loopt zie je aan de overkant van het parkeerterrein de Nieuwe Lutherse kerk staan. Deze kerk is gebouwd in 1913. De mensen van de Lutherse geloofsgemeenschap hadden natuurlijk toch behoefte aan een eigen kerkgebouw. De toren kun je goed zien uitsteken boven de andere gebouwen.

Westgracht 27 is de achterkant van de vroegere Helderse Melkcentrale. De hoofdingang was in de Molenstraat die er vlak achter loopt. In de omgeving van de stad stonden verschillende boerderijen die hun melk bij deze fabriek afleverden om het verder te laten verwerken tot boter, karnemelk en yoghurt en allerlei papsoorten en natuurlijk voor de melk zelf. De melk werd gepasteuriseerd of gesteriliseerd voor dat het naar de klanten ging. De boeren brachten zelf hun melk in bussen naar de fabriek. Deze bussen werden dan aan de achterkant van de fabriek op de kade neergezet.De melkverkopers, ook wel melkboeren genoemd, haalden de melk af bij de fabriek en brachten die bij de mensen thuis. Dat gebeurde 2 maal per dag. Zij deden dat met een kar die zij zelf trokken of duwden maar soms ook met paard en wagen. Op die kar stonden dan een paar grote melkbussen waaruit zij de melk er met een maatkannetje uit schepten en aan hun klanten verkochten. Nu koop je melk bij de supermarkt en zit de melk in pakken en flessen. De boeren hoeven de melk ook niet zelf meer naar de fabriek te brengen. De melk wordt tegenwoordig opgehaald door grote tankauto's die alles in een keer naar de fabriek brengen. De melkfabriek op de Westgracht is al lang geleden gesloten.

Terug naar het overzicht

Verder

www.hansonline.eu/den_helder