Deel 5b. De wederopbouw
De wedergeboorte van Den Helder als
marinehaven kan men merken aan twee belangrijke zaken: er wordt
een begin gemaakt met aanleggen van een heel nieuwe haven en het
Commandement van de Zeemacht wordt weer in Nieuwediep gevestigd.
Veel marine-instellingen komen naar Den Helder en het
woningtekort blijft groot.
De marine zelf zorgt ook voor de nodige uitbreidingen en verbeteringen. Maar dit is slechts een begin, want in de marinebegroting voor het jaar 1951 blijkt, dat er voor de komende twaalf maanden 25 miljoen gulden aan de marinehaven zal worden besteed. Al op 17 mei 1949 wordt met de werkzaamheden aan de nieuwe haven begonnen: in het begin onder grote geheimhouding. Er wordt een nieuwe stalen damwand gemaakt met een lengte van 260 meter, de voormalige onderzeedienstkazerne wordt gerestaureerd . In 1950 wordt begonnen met het herstellen van de oude marinekazerne.
Begin januari 1954 zijn er al weer
evenveel woningen als voor de oorlog en vanaf die maand kan er
dus van een werkelijke uitbreiding gesproken worden.
Ook op het gebied van de
scholenbouw blijft de gemeente niet achter. In 1954 zijn er al
tien nieuwe scholen klaar.
Op zeven 20 oktober wordt de eerste paal voor de
"Noordster" in de grond geslagen. Aan het eind van dat
jaar gaat de eerste paal voor de nieuwe marinekantine 't
Huijs Tijdtverdrijf grond in. Ook begint men met het
plannen voor wat nu de scholengemeenschap "Nieuwediep"
is. Verder is het Marine Luchtvaart Technische Bedrijf op het
vliegveld "De Kooy" is een belangrijke uitbreiding.
(foto: 't Huijs Tijdtverdrijf, dat tegenover de Postbrug lag).
De bouw van de nieuwe haven is een hoofdstuk apart. In 1952 wordt de oude strekdam voor een deel afgegraven. De dagen van het Kuitje zijn geteld, evenwijdig aan de Koegrasser Zeedijk is een nieuwe dijk gelegd die aan de noordzijde grenst. Daardoor wordt een terrein verkregen waarop o.a. de Pyrotechnische Diensten kunnen worden gevestigd . Voor de pieren en kademuren van de nieuwe haven worden bouwputten gemaakt, een oostelijke en een westelijke. Deze bouwputten zijn eigenlijk polders, die op het wad veroverd zijn. De haven wordt tot 11 meter diep uitgebaggerd en ook zo de toevaartgeul naar de haven (250 meter lang en 170 meter breed). De baggergrond wordt gebruikt voor het haventerrein.
Het eerste deel van de haven wordt op 2 juli 1954 geopend door HM "Karel Doorman", die met Prins Bernhard aan boord een voor de haveningang gespannen kabel stuk vaart. Enkele jaren later is de haven geheel klaar.
Er zijn steeds meer woningen nodig.
Op een gegeven ogenblik is er ten westen van de Jan Verfailleweg
geen ruimte meer en dan wordt tegen het einde van de vijftiger
jaren begonnen met de bouw van flats aan de andere kant van de
Jan Verfailleweg. Al deze wijk redelijk groot is geworden, komen
er betere verbindingswegen: een weg die aansluit op het begin van
de Brakkeveldweg (Texelstroomlaan) en de Marsdiepstraat die
aansluit op het begin van de Jan Verfailleweg.
Als ook dit gedeelte volgebouwd is, wordt begonnen met de grond
in de Schooten bouwrijp te maken. Ook hier herrijzen de woningen
als paddestoelen uit de grond en in 1969 is bijna het hele gebied
tot aan de Doggersvaart al volgebouwd.
Het nieuwe station | Het Julianaplein ligt op de plaats waar vroeger het oude station stond. Waar hier nog bomen staan (Het Julianapark) kwam later de schouwburg. |
Nieuw Den Helder in 1958; de Vechtbuurt is al gebouwd. | 1959; gezicht vanaf de Nieuwe Kerk. Het grote gebouw is de Thorbeckeschool, die net klaar was. In de verte de watertoren in de steigers. Die krijgt een nieuwe bovenkant. |
Ook in het centrum van het oude
stadsgedeelte verandert veel.
Ongeveer in de tijd dat het oude
station gesloopt wordt, begint men met de bouw van het V.B.Z. gebouwI
(achter de schouwburg). Een hele woonwijk achter de Keizerstraat wordt gesloopt
om ruimte te maken voor de Beatrixstraat ( een betere verbinding
tussen Zuidstraat en Rijksweg en het centrum) en het nieuwe
winkelcentrum aan het Julianaplein.
Allerlei nieuwbouw verschijnt, zoals het nieuwe Gewestelijk
Arbeidsbureau ( dat op de plaats staat van het in de oorlog
verwoeste marinebondsgebouw) en niet te vergeten de visafslag.
Nog later wordt het hele gedeelte
achter de Sluisdijkstraat gesloopt om plaats te maken voor het Sluisdijkplan.
(zie ook het panorama).
In de jaren 70 wordt er begonnen met de bouw van nieuwe woningen
bij Julianadorp. Langzamerhand is hier eigenlijk een nieuwe stad
ontstaan. Ook Tuindorp wordt vernieuwd. Er worden de huizen
gesloopt en een nieuw "Potteman complex" komt er voor
in de plaats. In 1977 wordt de zeedijk gedeeltelijk afgebroken en daarna
verhoogd. Het puin van de Oostbatterij wordt ook gebruikt bij de verhoging.
Afbraak van een deel van Tuindorp, i.v.m. de bouw van de Potteman woningen. Hier de hoek van de Brakkeveldweg en de Dahliastraat. | De dijkverzwaring in 1977. In de verte Harssens en het havenkantoor. De grond achter de betonnen "Atlantik Wall" wordt afgegraven en de betonnen muur gesloopt. |
De Kanaalweg wordt weer voor een gedeelte volgebouwd ( ter hoogte van de VW garage) en zo verandert er steeds wel weer iets in het aangezicht van Den Helder.
Zo is er steeds geweest en zo zal het ook doorgaan!
Moeilijke woorden:
Pyrotechnische Diensten: Alles wat met explosieven te maken heeft.