Uit te voeren door Kolegio Annie Koenraad, Tera Cora Curaçao
en:
Obs De Strandjutter, Den Helder

Het thema van ons project is: "Ik ben ik, wie ben jij?"

In feite heeft ons project twee doelen:

Ten eerste om met elkaar te leren over elkaar en op die manier te leren van elkaars cultuur in de ruimste zin van het woord. "Ik ben ik" refereert aan het feit dat de kinderen op school heel veel over zichzelf kunnen vertellen. "Wie ben jij?" is de vraag die haast automatisch uit de nieuwsgierigheid, die kinderen van nature hebben voortkomt. We willen een klimaat scheppen waarin de kinderen in gezamenlijk overleg gaan bepalen welke gebieden ze zullen gaan onderzoeken en vergelijken.

Die vergelijkingen worden gepresenteerd op een gezamenlijke website, in een vorm die vergelijking gemakkelijk maakt. De verschillen en overeenkomsten tussen de beide culturen zullen duidelijk zichtbaar worden. Dit zal tot meer begrip leiden en zal het intercultureel karakter van ons onderwijs versterken.

Ten tweede is het doel om samenwerkend leren te bevorderen. Samenwerkend leren in de groepjes en samenwerkend leren met de "zuster" groepjes. Samenwerken onafhankelijk van plaats en tijd, voor een gedeelte. De activiteiten in ons project zullen ook flink ruimte bieden aan het ontdekkend leren, omdat de leerlingen onderzoekjes zullen moeten doen en bovendien biedt de gebruikte hardware en software ook voldoende mogelijkheden voor ontdekkingen, zij het op een ander vlak.

Beide scholen beginnen het project met een vergelijkbare groep: klas 4 op Curaçao en groep 6 in Den Helder. Beide scholen hebben de wens om zich voor de volle drie jaar in te zetten voor dit project. Aangezien de toenemende leeftijd van de leerlingen ook een toenemende progressie mogelijk maakt in de vaardigheden, zit er een duidelijke opbouw in het programma.

Aan de hand van een door beide schoolteams opgestelde agenda wordt een aantal onderdelen op beide scholen synchroon uitgevoerd. Alle activiteiten vinden dus ongeveer tegelijkertijd op beide scholen plaats.

Het project gaat van start met een voorbereidend kringgesprek over wat de kinderen te wachten staat. Interessante opmerkingen die later van nut kunnen zijn worden genoteerd.
Daarna is er op school een bijeenkomst voor de ouders van de leerlingen die in het project zullen gaan werken. Ook uit deze bijeenkomst zullen opmerkingen komen die de moeite waard zijn. De leerkrachten van beide scholen zullen naar elkaar verslag uitbrengen van deze bijeenkomsten.

Er worden groepjes leerlingen samengesteld die gedurende het eerste jaar zullen samenwerken. Eigen keuze staat hier voorop, maar de leerlingen moeten overtuigd zijn van hun keuze omdat er een product afgeleverd moet worden. De grootte van die groepjes varieert van 2 tot 4.

Het werken in deze groepjes is belangrijk in ons project. Elk groepje van Kolegio Annie Koenraad wordt vast gekoppeld aan een groepje van Obs De Strandjutter.

De samenwerking is drieledig:

• tussen de leerlingen in een groepje op elke school apart
• tussen de groepjes op elke school apart
• tussen de twee gekoppelde groepjes, dus schooloverstijgend

In die groepjes is een vaste taakverdeling. Een leerling die het aanspreekpunt is, iemand die kan typen, iemand die een specialiteit heeft zoals tekenen, fotograferen of informatiezoeken, enz. Kennis en vaardigheden "lenen" van andere groepjes in de klas wordt aangemoedigd.

Het daadwerkelijke project start met e-mail:

• In de eerste e-mail ronde stellen de kinderen van de groepjes zich voor en vertellen iets over elkaar.
• In de tweede ronde stellen ze vragen specifiek over de situatie van de ander.
• In de derde ronde bepalen ze onderwerpen die ze willen vergelijken. Vanaf dit moment is er ook sprake van samenwerking in een schooloverstijgend verband. De gekoppelde groepjes uit beide rijksdelen vormen één geheel.

Hierna wordt er in een van de klassen bepaald welk groepje welke onderwerpen gaat onderzoeken. De groepjes op de andere school volgen dan.
Elk groepje verdiept zich vervolgens in twee onderwerpen en maakt in overleg een planning en verdeelt de taken. De leerlingen maken ook een eenvoudige planning (wie doet wat en wanneer moet het klaar zijn), waarbij de begeleidende leerkrachten sturen.
Dan volgt er een stadium van materiaal verzamelen, waarbij zoveel mogelijk eigen materiaal getekend, gefotografeerd en beschreven gaat worden, om problemen met auteursrechten te voorkomen.
Zaken die bijvoorbeeld vergeleken kunnen worden zijn, het klimaat, voedsel, kleding, schoolomgeving, bezienswaardigheden, klimaat, woning, beroepen, gewoontes en gebruiken, feesten, moedertaal, tijdsverschil, temperatuurverschil, enz.

Dan komt het moment dat het materiaal op een website gepubliceerd kan worden.
Vanwege de kosten wordt er voor normale webruimte gekozen en zal er gebruik worden gemaakt van HTML. De webmaster van de gezamenlijke site krijgt de bijdragen binnen als .htm bestanden met de bijbehorende foto’s.
Voordat het materiaal verwerkt kan gaan worden moeten de leerlingen een aantal vaardigheden beheersen. Hier wordt weer een vorm van samenwerkend leren ingezet: enkele leerlingen leren met hulp van de ICT leerkracht de hard- en software gebruiken en brengen die kennis weer over aan de andere leerlingen, zodat er als het ware van een "olievlekwerking" sprake is.

De groepjes leren op die manier de scanner te gebruiken, de camera bedienen, pakkende foto’s te maken en dit materiaal in Frontpage (of Frontpage Express) op te maken. Hierna zullen de bijdragen van de groepjes zodanig op de website worden geplaatst, dat vergelijking mogelijk is.

Het samenwerken houdt ook in dat er op beide scholen vaak getoond zal moeten worden wat de groepjes bereikt hebben. Zij zullen dus presentaties moeten houden en moeten reageren op vragen van hun klasgenoten. Deze feedback moet vervolgens weer in de presentatie zichtbaar zijn. Daarom is er op beide scholen rekening gehouden met de aanschaf van een smartboard.
De evaluatie vindt op twee manieren plaats. In de eerste plaats is het product van dit eerste jaar op Internet zichtbaar. Leerkrachten, leerlingen en ouders kunnen er commentaar op geven.

In de tweede plaats is er de observatie m.b.t. de samenwerking in de groepjes zelf. Samenwerkend leren is alleen mogelijk als de leerlingen een aantal sociale vaardigheden beheersen:

• hulp vragen en/of hulp verlenen
• complimenten maken en/of ontvangen
• elkaar stimuleren
• verslag doen aan elkaar
• stemvolume aanpassen
• conclusies trekken en samenvattingen maken
• elkaars aangewezen rollen respecteren

Het samenwerkend leren moet ingebed worden in de manier van werken zoals die op de beide scholen wordt toegepast. De op school bekende regels blijven van kracht. De leerkrachten kunnen in de evaluatie interessante verschillen in de uitwerking van het samenwerkend leren met elkaar uitwisselen en die verschillen maken ook deel van uit de evaluatie.
Tot slot maakt de geprinte e-mail uitwisseling waarmee het project is gestart deel uit van de evaluatie.
Gezamenlijk zullen de leerkrachten een rapport opstellen over dit eerste jaar.
De resultaten van het eerste jaar zullen ook gebruikt worden om het project bij te sturen voor het volgende jaar.

In het tweede jaar zitten de leerlingen in een hogere klas of groep.
Er is een herindeling van de groepjes, indien dat door de leerlingen gewenst wordt.
De website wordt verder ingevuld met nieuwe, dieper gravende onderwerpen. Er zal ook gebruik gemaakt gaan worden van geschreven interviews en er worden voor het eerst geluidsfragmenten gebruikt voor de website.

Verder zal er dit jaar gebruik gemaakt gaan worden van "story-telling" Verhalen uit beide rijksdelen die genoteerd gaan worden door de leerlingen. Het liefst niet uit bestaande bronnen, maar een opgetekend verhaal uit de mond van bewoners.
Gezamenlijk overleg via de e-mail blijft ook dit jaar van cruciaal belang.
Tijdens dit tweede jaar vinden er twee publicitaire evenementen plaats.
De groepjes leerlingen nemen zelf contact op met lokale bladen, radiostations en andere media om aandacht te vestigen op de website. Onder toeziend oog van de leerkracht geven de leerlingen de interviews en laten hun werk zien, waarbij zij ook de school uit het andere rijksdeel betrekken.
Uiteraard wordt hiervan weer verslag gedaan op de website

Het tweede evenement is het maken van een fototentoonstelling voor de andere school. In Curaçao houdt de school een tentoonstelling over de Nederlandse school en zijn kinderen en omgekeerd. Is de website nog een medium waarin de leerlingen al naar behoefte veel of minder tekst kunnen gebruiken, de fototentoonstelling moet heel beknopt een beeld van het andere rijksdeel geven, in korte, pakkende teksten. Dit werk is opgesplitst in afgeronde onderdelen, uitgevoerd door de groepjes.

Het materiaal voor de andere school wordt per e-mail verstuurd en de groepjes geven elkaar over en weer aanwijzingen voor het opstellen van het materiaal. Foto’s als bijlage van e-mail kunnen de kinderen uit beide rijksdelen een idee geven hoe de tentoonstelling eruit gaat zien en of de makers van het materiaal tevreden zijn.
De tentoonstelling is in eerste instantie voor de ouders, familie en buurt, maar is ook zeker een gebeurtenis die de plaatselijke nieuwsmedia zou kunnen halen.

In de loop van dit jaar wordt ook een begin gemaakt met "videoconferencing", waarbij "Netmeeting" gebruikt zal gaan worden. Dit vanwege het feit, dat Netmeeting de mogelijkheid biedt om het "whiteboard" te gebruiken, een Paint-achtige teken-omgeving. Mochten er nieuwe ontwikkelingen zijn op dit gebied, dan wordt de keuze van de videosoftware heroverwogen.
Voor het eerst vindt er dus synchrone communicatie plaats, waarbij we rekening moeten houden met het tijdsverschil. Het is de bedoeling dat enerzijds deze videoverbinding gebruikt gaat worden ter ondersteuning van de e-mail uitwisseling en anderzijds is voegt het een dimensie toe als kinderen elkaar "in levende lijve" zien.

De videoverbinding zal vanaf het moment van de introductie een belangrijke rol gaan spelen.

Ook dit jaar wordt het werken in groepjes gecontinueerd, met de opnieuw de optie van een herindeling van groepjes.
In het derde jaar wordt het gebruik van een videocamera geïntroduceerd, in combinatie met een programma als Pinnacle Studio, zodat er korte interviews en filmpjes gemaakt kunnen worden, die omgezet worden in een ruimtebesparend videoformaat. De fragmenten zullen opgenomen worden in de website.
In dit stadium kunnen eerder gemaakte teksten op de site aangepast worden en worden voorzien van stukjes video.

Dit jaar zal bij de items die vergeleken kunnen worden een nog sterkere nadruk liggen op het eigen onderzoek.
Voor een deel kan dit ook inhouden dat eerdere vergelijkingen aangevuld of vervangen gaan worden.

Bij het eigen onderzoek zal ook Microsoft Excel gebruikt gaan worden. Bij onderzoekjes naar de samenstelling van bijvoorbeeld de werkende bevolking kunnen gegevens die de kinderen zelf gaan verzamelen bij hun ouders, ingevoerd worden in Excel, waarbij grafieken gemaakt kunnen worden. Andere onderwerpen zoals het weer en klimaat, kunnen ook uitstekend verwerkt worden op deze manier. Het is de bedoeling dat de groepjes weer in gezamenlijk en "rijksdeeloverstijgend" overleg onderwerpen uitkiezen die voor uitwerking in aanmerking komen.

Het project wordt afgesloten met een maaltijd, die de leerlingen voor elkaar gaan samenstellen. Ingrediënten, recepten, wijze van bereiding, herkomst van de producten, ambiance en muziek worden voor elkaar uitgezocht. Uiteraard wordt er verslag gedaan via de website, e-mail en zo mogelijk weer de lokale media.
De afsluitende rapportage en evaluatie zullen wederom ook op de gezamenlijke website gezet worden.

Beide scholen zullen zorgdragen voor het in stand houden van de website, ook als het project ten einde is.