Project Sterrenkunde, leerkracht
Doel:
(De tekst is van begin 1996!)
Na.v. een onderwerp dat altijd tot de verbeelding spreekt,
ervaring op doen met het werken op de computer. Het gaat vooral
om de oefening in het verkrijgen van informatie.
In de toekomst wordt het vinden van kennis misschien nog
wel belangrijker dan het hebben van kennis. Dit
sterrenkundeproject, de pagina's die daarbij horen en de links
naar ruimtevaartorganisaties vormen het begin van een manier van
werken die over tien jaar op school misschien heel normaal zal
zijn.
De mogelijkheden van dit project zijn:
- Zoeken van informatie op het Internet.
- Het stellen van vragen per e-mail.
- Het verzamelen van sterrenkunde afbeeldingen via het
Internet.
- Creatieve verwerking van het onderwerp.
Opbouw:
Het project is geschikt voor de groepen 6 t/m 8
Tijdsduur:
Variabel, een aantal uren in één week bijvoorbeeld. Gezien
de aard van het onderwerp is het niet ondenkbaar dat er een
moment op de avond in gaat zitten.
Vanwege de donkere avonden is dit project het best uit te voeren
van oktober t/m half maart.
N.B. Deze onderwerpen zijn in de eerste plaats voor de
leerlingen geschreven
Bureau 'de Koepel', Utrecht tel. 030-2311360 dekoepel@knoware.nl
Overzicht
Het project kan m.i. het best worden gestart met behulp
van een amateur sterrenkundige, die de kinderen door een
kijker kan laten turen.
Dit hoeft niet 's avonds te gebeuren, want met een
sterrenkijker is het ook mogelijk om op een zonnige dag
de zon te projecteren op een schermpje. Als er
zonnevlekken op het oppervlak van de zon aanwezig zijn,
kunnen die heel goed worden waargenomen.
De ingeschakelde amateur kan eventueel ook eens zijn
kijker op een aards object richten, zodat de kinderen
kunnen zien hoeveel zo'n kijker eigenlijk vergroot. En
dat is behoorlijk!
De mooist denkbare start van dit project is natuurlijk
een sterrenkunde 'show' met behulp van een of meer
sterrenkunde amateurs, die op een heldere avond kinderen
(en eventueel ouders) laten kijken door een of meer
telescopen.
Verderop staat een lijst met afdelingen van de
Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (NVWS).
Deze afdelingen zijn altijd bereid om een avond voor een
school te verzorgen. Het doel van de NVWS is immers het
populariseren van weer- en sterrenkunde.
Wie het geluk heeft in de buurt van een Volkssterrenwacht
te wonen, kan ook daarop een beroep doen. Ook daarvan is
een lijst opgenomen.
Als dat ook niet mogelijk is, dan is het misschien wel
een aardig idee om 's avonds samen met de kinderen naar
de sterrenhemel te kijken en te proberen de
sterrenbeelden te ontdekken die op kaarten staan.
Ik heb zelf vaak cursussen sterrenkunde gegeven voor een
publiek van 13 tot 80 jaar en mijn ervaring is, dat de
deelnemers juist die ene avond altijd het leukst vonden,
waarop we naar buiten gingen en de namen van de
sterrenbeelden gingen leren.
Met onze basisschool kindertjes zal dat niet anders zijn.
Sterrenbeelden krijgen namen en zeg het zelf.... dan
bestaan ze ook!
Maar hoe kom je nu aan de namen van de sterrenbeelden?
In veel sterrenkundeboeken staan kaartjes die op een
bepaalde tijd van het jaar geldig zijn. De sterrenhemel
draait immers (nou ja, de aarde draait dus...). Daarom
ziet die sterrenhemel er dus elke maand anders uit. Na
een jaar is alles weer in orde, want na precies een jaar
zie je dezelfde sterrenhemel. Om even concreet te zijn:
De sterrenhemel van 1 februari 1995 is dezelfde als van 1
februari 1996.
De werkwijze is uiterst eenvoudig: Zet
de datum tegenover de tijd, en de sterrenhemel van dat
moment is te zien.
Deze schijf is eventueel te bestellen bij:
Rob Walrecht Productions, Fuutstraat 6, 3815 JP
Amersfoort
tel 033-4755543, en kost € 11,95 inclusief verzendkosten
giro 32 89 044
Zie ook www.walrecht.nl voor
andere materialen.
Tip
Op de kijkavond kunnen we ook nog wel plezier hebben van
een gewone verrekijker. Als je niet aan een statief kunt
komen, is de verrekijker misschien wel met wat
postelastieken aan een plank of huishoudtrapje te
bevestigen.
Zelfs met zo'n gewone verrekijker is er al veel meer te
zien dan met het blote oog. Met een 7 x 50 kijker kunnen
de vier grote manen van Jupiter als stipjes gezien
worden.
In de periode oktober-maart is in elk geval een aantal
sterrenbeelden altijd goed te zien:
- Orion (in het zuiden)
- de Pleiaden daarboven als een lichtend wolkje
- de Grote Beer (in het noorden)
De Grote Beer is niet in zijn geheel goed te zien. Een
bekend gedeelte is echter het 'steelpannetje'. De
voorkant van dat steelpannetje (dus de andere kant van
het 'handvat'), wijst naar een ster, die tamelijk alleen
staat: de Poolster.
Sterrenkundeboeken uit de bibliotheek laten dit vaal heel
duidelijk zien.
Als Orion en de Grote Beer eenmaal gevonden zijn, is het
niet zo moeilijk om daarvan uitgaand, ook andere
sterrenbeelden te vinden.
Na het sterrenkundeavondje (zeker doen!) kun je de
volgende morgen nog even napraten over wat er de vorige
avond allemaal te zien was. Eventueel kan er een
woordspin op het bord gezet worden, zodat de leerlingen
ook een visuele neerslag van alle woorden te zien
krijgen.
NVWS afdelingen
Nederland
NVWS
p/a Stichting de Koepel, Zonnenburg 2, 3512 NL Utrecht. Fax 030 2342852.
Telefoon 030 2311360 en bezoek maandag - vrijdag, 9.30 - 16.30 uur. E-mail:
dekoepel@isio.nl.
ALKMAAR
Alkmaarse Weer- en Sterrenkundige Vereniging "Metius". Buwitsacker 6,
1902AM Castricum. Contact tel.: 0251 654364 E-mail:
WM.Visser@hccnet.nl Home page:
http://home.zonnet.nl/metius
AMERSFOORT
Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, afdeling Amersfoort.
Appelsestraat 18, 3862PH Nijkerk. Contact tel.: 033 4559616 E-mail:
slooten@worldonline.nl Home
page:
http://www.publiekssterrenwacht.nl/
AMSTERDAM
Amsterdamse Weer- en Sterrenkundige Kring, afdeling Amsterdam van de NVWS. VSA,
Nieuwe Teertuinen 17, 1013LV Amsterdam. Contact tel.: 020 6238717 (Volksstw.
A'dam) E-mail: vsa@intouch.nl Home
page: http://vsa.intouch.nl
ARNHEM
Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, afdeling Arnhem.
Bosllaan 56, 6652GH Druten. Contact tel.: 0487 518013 06 11198240 E-mail:
ro.meer@hi.nl
BREDA
Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, Afdeling Breda. Bergsestraat
21, 4635RD Huijbergen. Contact tel.: 0164 642391 E-mail:
A.Suykerbuyk@wxs.nl Home page:
http://home.planet.nl/~asuyker/nvws
DELFT
NVWS Afdeling Delft. Gaagweg 24, 2636AJ Schipluiden. Contact tel.: 015 3808624 E-mail:
kago@xs4all.nl
DEN
BOSCH
Vereniging voor Amateur-astronomie "Galaxis" afdeling 's-Hertogenbosch
e.o. NVWS. Mozartlaan 28, 5251HK Vlijmen. Contact tel.: 073 5113584 E-mail:
avbeem@hetnet.nl
DEN
HAAG
Afdeling 's-Gravenhage van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde.
Kanaalweg 27, 2584CE Den Haag. Contact tel.: 070 3541313 E-mail:
info@nvwsdenhaag.nl, Home page:
http://www.nvwsdenhaag.nl
DEN
HELDER
Zenit, Den Helder. George Gershwinstraat 169, 1544NX Zaandijk. Contact tel.: 075
6403888 E-mail: info@zenit-dh.nl
Homepage: http://www.zenit-dh.nl/
DONGEMOND
Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Newton, Dongemond. Steurstraat 46, 4285XG
Woudrichem. Contact tel.: 0183 302223
DORDRECHT
Afdeling Dordrecht van de Ned. Ver.v. Weer- en Sterrenkunde "Christiaan
Huygens". De Wiel 134, 3361TD Sliedrecht. Contact tel.: 078 6159437 E-mail:
huygens@evenement.net Home page:
http://www.evenement.net/~huygens
EINDHOVEN
Eindhovense Weer- en Sterrenkundige Kring, afd. Eindhoven en omstreken v.d. NVWS.
Burg. Mollaan 8, 5582CK Waalre. Contact tel.: 040 2214355 E-mail:
jo.haagen@wxs.nl Home page: http://www.dse.nl/ewsk
FRIESLAND
Afdeling Friesland van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde.
Valeriaan 61, 8446BC Heerenveen. Contact tel.: 0513 623794 E-mail:
K.K.Keimpema@wxs.nl
GOOI
Afdeling 't Gooi van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde.
Diependaalsedrift 20, 1213CP Hilversum. Contact tel.: 035 6215168 E-mail:
gerardpeet@hetnet.nl Home page: www.wpshetgooi.nl
GRONINGEN
Groninger Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Israelstraat 5, 9801EH Zuidhorn.
Contact tel.: 0594 504902 E-mail: g.kuipers@ict.azg.nl
HAARLEM
Haarlemse Weer- en Sterrenkundige Kring. Willem de Zwijgerlaan 24, 2012SC
Haarlem. Contact tel.: 023 5479494 E-mail: nicorol@zonnet.nl
Home page: http://www.astro.rug.nl/~nvws/haarlem/
LEIDEN
Leidse Weer- en Sterrekundige Kring. Vederwier 9, 2318AA Leiden. Contact tel.:
071 5216577 E-mail: PIETE095@wxs.nl
MIDDEN-LIMBURG
Vereniging voor Sterrenkunde Midden-Limburg. H. Hermanslaan 161, 6162GE Geleen.
Contact tel.: 046 4754235 E-mail: info@vsml.nl
Home page: http://www.vsml.nl
NIJMEGEN
Centaurus A, Nijmeegse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. De Gildekamp
10-11, 6545KA Nijmegen. Contact tel.: 024 3783510 E-mail:
hajedegroot@hetnet.nl
NOORD-DRENTHE
Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Noord-Drenthe. Esakkers 18, 9468BD
Annen. Contact tel.: 0592 272563 E-mail:
N.B.Hogeveen@hetnet.nl Home
page: http://www.astro.rug.nl/~nvws/ndrenthe/
ROTTERDAM
"Euroster", Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, Rotterdam.
Leklaan 6, 2987EK Ridderkerk. Contact tel.: 0180 419345 E-mail:
jostieleman@planet.nl Home page: http://fly.to/euroster
SPIJKENISSE
Vereniging Amateurastronomen Spijkenisse. Boomgaard 34, 3264TC Nieuw
Beyerland. Contact tel.: 0186 693355
TRIANGULUM
Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde "Triangulum", Apeldoorn,
Deventer, Zutphen. Hoge Hondstraat 81, 7413CE Deventer. Contact tel.: 0570
622790 E-mail: clklaver@zonnet.nl Home
page: http://go.to/Triangulum
TILBURG
Astronomische Vereniging Wega, Tilburg. Willibrordusstraat 26, 5175AL
Loon op Zand. Contact tel.: 0416 362097 E-mail:
Jan.Heijda@iae.nl
TWENTE
Afdeling Twente van de Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde.
Boekweitstraat 32, 7545XG Enschede. Contact tel.: 053 4326066
UTRECHT
Sterrenkundige Kring "Minnaert", Utrecht. Barbierstraat 300,
4204TM Gorinchem. Contact tel.: 0183 629018
VENLO
Weer- en Sterrenkundige Vereniging "Jean Delsing" - NVWS
afdeling Venlo. Boerenweg 32, 5944EK Arcen. Contact tel.: 077 4731347 E-mail:
hrutten@plex.nl Home
page: http://home.plex.nl/~gottm/nvwsvenlo/nvws.html
OOSTELIJK
WEST-FRIESLAND
Orion. Keizerskroonweg 155, 1611DH Bovenkarspel. Contact tel.: 0228
519361 (na 18.00 uur)
ZAANSTREEK
Weer- en Sterrenkundige Kring Zaanstreek. Postbus 43, 1520AA Wormerveer.
Contact tel.: 075 6427600 Home
page: http://www.sterrijk.com/nvwszaanstreek
ZUID-DRENTHE
Vereniging voor Amateursterrenkunde Zuid-Drenthe. Veenhoeksweg 1, 7891NW
Klazienaveen. Contact tel.: 0522 461693 E-mail:
W.J.Boerman@zonnet.nl Home page:
http://www.technoplus.nl/vas/
ZUID-LIMBURG
Galileo, Afdeling Zuid-Limburg van de NVWS. Drieoortsput 66, 6417PN
Heerlen. Contact tel.: 045 5423545 E-mail:
info@nvws-galileo.org Home page:
http://www.nvws-galileo.org
ZWOLLE
Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Thales, Zwolle. Eendrachtstraat 65,
8012VW Zwolle. Contact tel.: 038 4235071 mailto:sjvdwal@hotmail.com
Terug naar het overzicht
Volkssterrenwachten
Nederland
Almere
Stichting Sterrenwacht Almere, Plein 44-46, 1354 LJ Almere, tel. 0320-264942.
Amersfoort
Publiekssterrenwacht Schothorst, Schothorsterlaan 27, 3822 NA Amersfoort,
tel. 033-4559616. Postadres: Kootwijkerzand 9, 3823 ZB Amersfoort. Website
Amsterdam
zie locatie Almere, postadres Vogelenzangstraat 18-2, 1058 SR Amsterdam. Website
Asten*
Jan Paagman Sterrenwacht, Ostaderstraat 28, 5721 WC Asten, tel. 0493-696956. Website
Burgum*
Streekmuseum en Volkssterrenwacht Burgum, M. van Coehoornweg 9, 9251 LV Burgum,
tel. 0511-463295. Postadres: De Bergh 1, 9251 BG Burgum, tel. 0511-465544. Website
Bussloo*
Volkssterrenwacht Bussloo, Busslooselaan 4, 7383 RP Voorst (Gld), tel.
0571-262006. Postadres: Boerhaavelaan 78, 6961 ZW Eerbeek. Website
De Koog(Texel)
Volkssterrenwacht De Jager, Ecomare, Ruyslaan 92, De Koog, tel. 0222-314747.
Post: Duinreep 9, 1791 HP Den Burg, tel. 0222-314259.
Dordrecht
Volkssterrenwacht Mercurius, Baanhoekweg 75, 3313 LP Dordrecht, tel.
0184-490660. Postadres: Ranonkeldreef 15, 3355 RG Papendrecht, Website
Dwingeloo
Planetron en Volkssterrenwacht Drenthe, Drift 11b, 7991 AA Dwingeloo, tel.
0521-593535. Website
Eindhoven*
Dr. A.F. Philips Sterrenwacht Eindhoven, Alberdinck Thijmlaan 3, 5615 EB
Eindhoven, tel. 040-2214355. Postadres: P. Haagen, Burg. Mollaan 8, 5582 CK
Waalre, tel. 040-2118409. Website
Enschede
Volkssterrenwacht Coenraad ter Kuile, M.H. Tromplaan 19, 7511 JJ Enschede, tel.
053-4807680. Website
Geldrop*
Volkssterrenwacht Strabrecht, Grote Bos 2, 5666 AZ Geldrop, tel. 040-2863823. Website
Haarlem*
Volkssterrenwacht Copernicus, Tetterodeweg 27, 2051 EG Overveen, tel.
023-5383339/5384656. Postadres: Postbus 2507, 2002 RA Haarlem, tel. 023-5383339.
Website
Heerenveen*
Sterrenwacht Io, Valeriaan 61, 8446 BC Heerenveen, tel. 0513-623794. Website
Heerewaarden
Sterrenwacht Maasdriel, Buitenpad, Heerewaarden. Contactadres: G. Schalk,
Hogestraat 7, 6624 BA Heerewaarden, tel. 0487-571544.
Heerhugowaard*
Volkssterrenwacht Saturnus, Van Veenweg 98, 1701 HH Heerhugowaard. Postadres:
Fr. Halsstraat 4, 1701 JL Heerhugowaard, tel. 072-5745323. Website
Heerlen
eXplorion Limburgs Science Center, Schaapskooiweg 95, 6414 EL Heerlen, tel.
045-5630101. Website
Heesch*
Sterrenwacht Halley, Halleyweg 1, 5383 KT Heesch, tel. 0412-454999 of 452383.
Postadres: Postbus 110, 5384 ZJ Heesch. Website
Hellendoorn
Sterrenwacht Hellendoorn, Ommerweg 13a, 7447 RA Hellendoorn, tel. 0548-621337
(na 19.00 uur). Postadres: Kervel 1, 7443 GT Nijverdal. Website
Hoeven*
Sterrenwacht Quasar, Bovenstraat 89, 4741 SK Hoeven, tel. 0165-502439 of 502493.
Website
Lattrop
Cosmos Sterrenwacht, Frensdorferweg 22, 7635 NK Lattrop, tel. 0541-229700. Website
Leiden
Leidse Sterrewacht, contactpersoon: J.H. Odekerken, Provincialeweg West 75, 2851
EK Haastrecht, tel. 0182-524984. Website.
Lochem*
Volkssterrenwacht Phoenix, Vordenseweg 6, 7241 RL Lochem, tel. 0573-254940. Website
Middelburg
Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen, Herengracht 52, 4331 PX Middelburg, tel.
0118-638018. Website
Nijmegen
Sterrenwacht Nijmegen (Ruimtevaart- en Sterrenkundecentrum Saturnus),
Krekelstraat 10, Nijmegen, tel. 024-3565283. Postadres: Gitaarstraat 5, 6544 XA
Nijmegen. Tel. 024-3778815. Website
Oostzaan*
Volkssterrenwacht Vesta, Zuideinde 195-197, 1511 GD Oostzaan, tel. 075-6843148
of 6845039. Website
Rijswijk*
Volkssterrenwacht Rijswijk, P. Voûtestraat 389a, 2286 VB Rijswijk (Z.H.), tel.
070-3963649. Postadres: Ds. Heldringlaan 35, 2285 VP Rijswijk. Website
Spijkenisse
Sterrenwacht Tweelingen, Park Waterland, Spijkenisse. Postadres: Boomgaard 34,
3264 TC Nieuw-Beyerland, tel. 0186-693355.
Utrecht
Museum Sterrenwacht Sonnenborgh, Zonnenburg 2, 3512 NL Utrecht, tel.
030-2302818. Website
Zevenaar*
Volkssterrenwacht Corona Borealis, Willem Kloosstraat 25, 6901 LH Zevenaar,
tel. 055-3551044. Postadres: Schuttersweg 143, 7314 GL Apeldoorn, tel.
055-3551044. Website
De met een sterretje (*)
aangeduide sterrenwachten zijn lid van de Landelijk
Samenwerkende Publiekssterrenwachten (LSPS).
Terug naar het overzicht
Planetaria en
exposities in Nederland
Artis
Planetarium, Plantage Kerklaan 38-40, 1018 CZ Amsterdam. Tel.
020-5244400 of 5233452. Open: dagelijks van 9 tot 17 uur.
Omniversum,
Pres. Kennedylaan 5, 2517 JK Den Haag, tel. 070-3545454.
Planetron,
Drift 11b, 7991 AA Dwingeloo, tel. 0521-593535.
Apollo Reizend
Planetarium, p/a Gooimeerstraat 28, 8226 JH Lelystad, tel. 0320-255551.
Eise
Eisinga Planetarium, Eise Eisingastraat 3, 8801 KE Franeker, tel.
0517-393070.
Achterhoeks
Planetarium, Steenderen, tel. 0575-451371.
Oldeman Planetarium,
Oudheiskamer, Molen op den Oord, Ommen, tel. 0529-453487.
Pieterse Planetarium,
zie volkssterrenwacht Jan Paagman.
Zeeuws Planetarium,
Arnemuiden, tel. 0118-603329.
Planetarium en
ruimtevaartcentrum 'In de Kruittoren', Nijmegen, tel. 024-6419929 of
0412-630312.
Noordwijk
Space Expo, Keplerlaan 3, Postbus 277, 2200 AG Noordwijk, tel.
071-3646460.
Zie voor meer adressen en
plaatselijke afdelingen: http://www.urania.be/adressen.php
Terug naar het overzicht
Op de pagina 'Wat kunnen de
leerlingen allemaal doen?' staan alle onderdelen van
het programma uitgebreid vermeld.
Op de pagina 'Afsluiting' is te
zien hoe het project is af te sluiten aan het eind van desterrenkundeweek.
Terug naar de
introductie pagina